Willa Wolfa

Zabytki

Opis obiektu

Na najwyższym wzniesieniu obecnego parku generała Waszkiewicza stał w latach 1926-1945 zaprojektowany przez Ludwiga Miesa van der Rohe, jednego z najsłynniejszych architektów na świecie, luksusowy budynek mieszkany rodziny Wolfów. Według niektórych źródeł Erichowi Wolfowi, który był nie tylko bardzo zamożnym fabrykantem ale też pasjonatem sztuki i kolekcjonerem porcelany, podczas jednej ze swoich częstych wizyt na berlińskich salonach polecono van der Rohe jako utalentowanego projektanta, który byłby w stanie zaprojektować mu jego wymarzony, nowoczesny dom. Znany już wtedy architekt zgodził się po tym jak Erich Wolf dał mu całkowicie wolną rękę w sprawie kształtowania budynku.

W ten sposób powstał nowatorski budynek w stylu radykalnego modernizmu, w którym przyroda i architektura przenikały się na kaskadowych zielonych zboczach i okazałych tarasach. Jedno- i dwupoziomowa, wielobryłowa forma, otwierała swe wnętrze na ogród i dolinę Nysy poprzez duże panoramiczne okna, zamykając się zarazem na gwar od strony ulicy surową klinkierową ścianą. W willi znajdowała się również tzw. komnata skarbów (niem. Schatzkamer), w której rodzina Wolf przechowywała swoją prywatną kolecję dzieł sztuki i porcelany.

Obecnie na miejscu doszczętnie zniszczonej w 1945 roku willi do obejrzenia są symbolicznie oznaczone fundamenty budynku, które wkomponowano w najwyższy punkt widokowy w parku Waszkiewicza. Tu rodziny z dziećmi mogą korzystać z dużego placu zabaw. Na chwilę obecną ze względu na prace archeologiczne, miejsce po willi zostało tymczasowo wyłączone z użytku dla zwiedzających. Ich cele jest stworzenie naukowej podstawy pod program funkcjonalno-użytkowy, który pozwoli starać się o środki unijne, które będą potrzebne do odbudowy Willi Wolfa. Starania te nie tylko są wspierane przez obydwu burmistrzów – rekonstrukcję budynku promuje również Florian Mausbach, były przewodniczący federalnego centralnego urzędu budownictwa i ładu przestrzennego (niem. Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung).

Historia obiektu

W latach 1925-1926 na Wzgórzu Kaminsky'ego (dziś park gen. Waszkiewicza) powstała wielobryłowa, modernistyczna willa, zaprojektowana przez światowej sławy niemiecko-amerykańskiego architekta Ludwiga Miesa van der Rohe. Jest to pierwszy w pełni modernistyczny projekt budynku mieszkalnego tego architekta. Asymetryczna budowla, wykończona czerwono-czarnym klinkierem, wkomponowana była w tzw. floating space czyli tarasowe założenie krajobrazowe, będące cechą charakterystyczną projektów van der Rohe. Architekt zaprojektował również niektóre z mebli. Rodzina Wolf z czasem zaczęła jednak dostosowywać przestrzeń wewnątrz willi do fukcjonalniości wynikającej z potrzeb rodzinnego życia, stojących w kontrze do architektonicznej idei wyznaczonej przez van der Rohe. Dodatkowo, według niektórych żródeł Pani Wilke-Wolf chciała częściowo zniwelować ostrość bryły poprzez nasadzenie glicynii wokoło budynku.

W 1945 roku willa podzieliła los teatru i uległa częściowo zniszczeniu w wyniku pożaru. Ocalałe, użyteczne jeszcze materiały budowlane, podobnie jak w przypaku większej ilości kamienic w historycznym centrum Gubina, wykorzystano do rekonstrukcji innych budowli na terenie miasta oraz odbudowy Warszawy.

W 2010 roku, w ramach rewitalizacji parku generała Waszkiewicza, oznaczono niską zielenią zarys fundamentów nieistniejącej już willi. Od wielu lat trwają starania o przywrócenie willi Wolfa, chociażby częściowo do stanu pierwotnego. W roku 2014 rozpoczęto na Fachhochschule Potsdam trwające do dziś prace badawcze nad rekonstrukcją rzeczwistego, t.j. faktycznie zbudowanego bryły willi. W kwietniu 2021 rozpoczęły wykopaliska, mające stanowić podwaliny tego zamierzenia - za badania archeologiczne odpowiada Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy. W maju 2021 w Izbie Muzealnej SPZG spotkali się realizatorzy projektu związanego z badaniem archeologicznym Willi Wolfa.