Egzotarium z licznymi pomnikami przyrody oraz egzotami

Zabytki

Opis obiektu

Skwer imienia Tadeusza Firleja lub inaczej gubińskie egzotarium zostało założone z inicjatywy lokalnego regionalisty, fotografa, przyrodnika i poety Tadeusza Firleja (1926-2006) na początku lat 90. XX wieku, przy dużym wsparciu ówczesnego burmistrza Czesława Fiedorowicza. W granicach tego niedużego ogrodu botanicznego wchodzą trzy elementy architektury krajobrazu: figury egozycznych zwierząt, mała architektura w formie ławek oraz liczne okazy wielu, nietypowych dla Gubina, drzew i krzewów m.in. jodły kalifornijskiej, talwiny śnieguliczki białej, jaśminów, dębu czerwonego, cypryśnika błotnego, forsycji, klonów, cisów, świerków srebrzystych, katalpy, magnolii.

Przy wejściu do skweru został ustawiony kamień z inskrypcją upamiątniający 200-letnią rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 Maja.

Teren jest obecnie prawnie chronionym obszarem i pełni funkcje czysto rekreacyjne.

Historia obiektu

Gubińskie egzotarium jest efektem pomysłu Tadeusza Firleja (1926-2006), znanego w Gubinie i poza jego granicami przyrodnika, poety i regionalisty. Firlej był autorem wielu ważnych historycznie dla Gubina fotografii, uwiecznonych na stronach książki jego syna Floriana »Gubin minionych lat 1945-1976 w fotografii Tadeusza Firleja«. Jako poeta wydał mi.n. z Karlem Grenzerem dwujęzyczny tomik wierszy pt. »Słowo ponad granicami«, w którym 120 wierszy obu poetów wzbogaconow pięknymi 43 grafikami znanego gubińskiego artysty-grafika Jerzego Fedro.

Sam skwer powstał w latach 1900-1991. W 1991 roku w egzotarium zasadzono symbolicznie trzy drzewa lipowe oraz postawiono kamień z inskrypcją upamiątniający 200-letnią rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 maja.

»W rocznicę 200-lecia Konstytucji 3. Maja zasadzone zostały tutaj trzy lipy przez przedstawicieli niemieckich miast Guben i Laatzen oraz polskiego miasta Gubin. Pragniemy by narody niemiecki i polski współżyły ze sobą w pokoju i wolności. 3 maja 1991«.

Opiekę nad egzotarium powierzono uczniom Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego. Po śmierci Firleja powoli zaniechano jednak swoich powinności, zaniedbując egzotarium w stopniu znacznym.

Niedalego skweru, na budynku przy ulicy Piastowskiej 14, w którym przez wiele lat mieszkał Firlej, w 2008 roku uroczyście odsłonięto poświęconą mu pamiątkową tablicę. Inicjatorem uroczystości było Gubińskie Towarzystwo Kultury.

W 2011 na zlecenie miasta pracownia architektury krajobrazy OKAZ wykonała projekt rewitalizujący dawne egzotarium, uzupełniająj je o elementy małej architektury i podnosząc tym samych jakość rekreacyjną tego niedużego terenu.