"Guben/Gubin mierzy się z historią"

W roku 2019 przypada 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. W dniu 1.09.1939 r. w godzinach porannych z rozkazu rządu niemieckiego oddziały wehrmachtu zaatakowały Polskę bez wypowiedzenia wojny. W wyniku działań wojennych 65 milionów ludzi straciło życie.

W dominującej dzisiaj w Europie Środkowej formie społeczeństwa powtórzenie wydarzeń z 1939 r. jest w oczywisty sposób wykluczone. Należy jednak przekazywać kolejnym pokoleniom wiedzę o dawnych wydarzeniach. Ponieważ pokolenie, które ich doświadczyło, w niedługim czasie nie będzie już mogło przekazać tych informacji, konieczne jest znalezienie nowych form zachowania wiedzy o nich.

Od ponad 15 lat istnieją już kontakty pomiędzy rezerwistami z Guben, Gubina i Visselhövede. Chcielibyśmy na bazie tych dobrych doświadczeń w transgranicznej współpracy cywilno-wojskowej przeprowadzić łącznie 8 akcji z jasnym polsko-niemieckim odniesieniem, które dzięki wspólnemu poszanowaniu i upamiętnieniu mają przycznić się do pokojowego współistnienia i zapobiec sytuacjom zagrażającym pokojowi. W ramach projektu zaplanowano następujące wydarzenia/działania:

1. Uroczystość przy grobie polskich robotników przymusowych w dniu 31.08.2019 r. na Cmentarzu Zachodnim (Westfriedhof) w Guben z oprawą muzyczną, przemówieniami burmistrzów Guben i Gubina oraz przedstawicieli Kościoła oraz odczytaniem raportów naocznych świadków.
2. Złożenie wieńca dla ofiar obozu koncentgracyjnego i NKWD w Jamlitz. Grupa inicjatywna stowarzyszenia obozu internowania Jamlitz zorganizuje w dn. 14.09.2019 r. na Cmentarzu Zachodnim w Guben uroczystości upamiętniające ofiary obozu koncentracyjnego i NKWD w Jamlitz.

W uroczystościach tych wezmą również udział predstawiciele miast Guben i Gubin. Szczególnie w kontekście aktualnej sytuacji politycznej na świecie upamiętnienie wojny i wypędzeń zyskuje coraz większe znaczenie.

1. Godzina pamięci ze świadkami naocznymi w bibliotece w Guben - świadkowie wydarzeń wojennych z Niemiec i Polski opowiedzą o swoich osobistych doświadczeniach z okresu II wojny światowej. Zostaną przy tym przedstawione różnorodne przeżycia naocznych świadków wydarzeń. Będzie to spotkanie o charakterze otwartym i odbędzie się prawdopodobnie w okresie przedświątecznym.
2. Wizyta na cmentarzu wojennym w Helmstedt. Na cmentarzu tym pochowanych jest łącznie 624 poległych na obu wojnach światowych. Wśród nich najduje się 76 polskich i radzieckich robotników przymusowych. Wspólnie z miastem Helmstedt rezerwiści z Guben i Gubina odwiedzą cmentarz i złożą wieniec dla upamiętnienia poległych.
3. Wizyta w byłym obozie jenieckim „Sandbostel” w Dolnej Saksonii.

Pod koniec września 1939 r. wehrmacht sprowadził 3000 pierwszych jeńców wojennych do urządzonego krótko wcześniej w pobliżu dolnosaksońskiej wsi Sandbostel stalagu - obozu dla szeregowców i podoficerów. Do wyzwolenia w dn. 29 kwietnia 1945 r. kilkaset tysięcy jeńców wojennych z całego świata przeszło przez ten obóz. Od 2007 roku część terenu obozu stanowi miejsce pamięci.

1. Przedstawienie obecnej współpracy żołnierzy m.in. z Polski i NImiec w formie wykładu z zakresu polityki bezpieczeństwa poruszającego pracę Wielonarodowego (polsko-niemiecko-duńskiego) Korpusu Północno-Wschodniego ze Szczecina
2. Opracowanie polsko-niemieckiej broszury z wynikami projektu oraz z opowiedzianymi podczas świątecznych spotkań osobistych relacji naczonych świadków wydarzeń wojennych. Broszura ta ma zostać opublikowana i rozpowszechniana w regionie po obu stronach granicy.
3. Przeprowadzenie koncertu charytatywnego Krajowej Orkiestry Policji na rzecz Niemieckiego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi w Guben ze słowem powitalnym burmistrzów miast Guben i Gubina. Wydarzenie to będzie zorganizowane dla mieszkańców Guben i Gubina i nagłośnione w polskich i niemieckich mediach.

Niezależnie od tych 8 wydarzeń odbędą się również inne działania projektowe o charakterze ogólnym.
Zaliczać się do nich będą m.in. udział w pochówku poległych na wojnie w Sprembergu. Działania te będą wykorzystane również do pozyskania opinii publicznej do tematyki projektu.